Yeni nesil ileri teknolojiler kullanılarak imal edilen araçlarda çevre dostu birçok sistem bulunuyor. Bunlardan bir tanesi de katalitik konvertör olarak adlandırılan sistem. Peki, katalitik konvertör nedir, Hangi görevleri üstlenir? Şu an için tüm dünyada şu an için ağırlıkta Fosil yakıtlı araçlar kullanılıyor ve bu araçların her biri değişik yelpazede farklı yakıt cinsleri kullanıyor. Fakat hangi yakıt türü kullanılırsa kullanılsın az veya çok bu yakıtın çevreye zararlı gazlarını dışarı attığı hepimizin bildiği bir konu. İşte bu zararlı gazların dış atmosfere en azından süzülerek atılmasını sağlayan katalitik konvertör aslında oldukça basit bir düzenekte olmasına rağmen oldukça önemli bir görevi üstleniyor.
Katalitik Konvertör Çok Sayıda Gazın Filtre Edilmesini Sağlıyor
Çok çeşitli yakıtlardan oluşan jenerasyonun her biri egzozdan dışarı atılarak mutlaka sera gazı etkisi yapar ve tüm bu gazların emisyonlarını katalitik konvertör sağlar. Bu gazlara birkaç örnek vermek gerekirse; hidrokarbonlar nitro oksitler ve karbon monoksit gibi çok sayıda insan sağlığı açısından zararlı kimyasalın bu yöntemle engellendiğini söyleyebiliriz. bu maddeleri kimyasal reaksiyon yöntemi ile zararsız hale getiren katalitik konvertör ayrıca yasal açıdan bulundurulması zorunlu bir parça. Dolayısıyla tercihe bağlı bir otomobil parçası değildir.
Katalik Konvertör İçerisinde Maddeler Birbiri İle Tepkimeye Giriyor
İç kısmı seramikten imal edilen bu önemli parçaya aynı zamanda katalizör de denilmektedir. Burada unutulmaması gereken en önemli nokta azot oksit, karbon,H2O, N2 azot ve karbondioksit co2 gibi birçok maddenin konvertör içerisinden geçerken birbiri ile tepkimeye girerek zararsız hale dönüşmesidir. Bir bakıma konvertör aslında bu maddelerin birbirleri ile reaksiyona girmesini sağlar ve bu sayede zararsız hale dönüştürüldükten sonra dışarı atılır. Egzoz çıkış noktasına oldukça yakın bir noktaya takılan bu sistemin yanma odası olarak adlandırılan bölümlerinde gerçekleşen reaksiyon sistemin Oksidasyon katalitiği ve Redüksiyon Katalitiği olarak adlandırılan iki ayrı bölümünde işlenerek dışarı atılır. Elbette birçok zehirli zararlı kimyasal bulunmasına rağmen egzoz gazlarından sadece zararlı gazlar yayılmaz. Azot ve su gibi maddelerinde geçiş yaptığı konvertör modern dünyanın en fazla üzerinde bir sistem olarak karşımıza çıkıyor.
Konvertör İçerisinde Maddeler Birbiri İle Tepkimeye Giriyor İç kısmı seramikten imal edilen bu önemli parçaya aynı zamanda katalizör de denilmektedir. Burada unutulmaması gereken en önemli nokta azot oksit, karbon,H2O, N2 azot ve karbondioksit co2 gibi birçok maddenin konvertör içerisinden geçerken birbiri ile tepkimeye girerek zararsız hale dönüşmesidir. Bir bakıma konvertör aslında bu maddelerin birbirleri ile reaksiyona girmesini sağlar ve bu sayede zararsız hale dönüştürüldükten sonra dışarı atılır. Egzoz çıkış noktasına oldukça yakın bir noktaya takılan bu sistemin yanma odası olarak adlandırılan bölümlerinde gerçekleşen reaksiyon sistemin Oksidasyon katalitiği ve Redüksiyon Katalitiği olarak adlandırılan iki ayrı bölümünde işlenerek dışarı atılır. Elbette birçok zehirli zararlı kimyasal bulunmasına rağmen egzoz gazlarından sadece zararlı gazlar yayılmaz. Azot ve su gibi maddelerinde geçiş yaptığı konvertör modern dünyanın en fazla üzerinde bir sistem olarak karşımıza çıkıyor.
Katalitik konvertör ,
Okuldaki kimya derslerinden, bir ‘katalizörün’ kimyasal reaksiyona neden olan bir madde olduğunu hatırlayabilirsiniz.Bir katalitik konvertör, egzoz borusundan çıkmadan önce motordaki zararlı gazları temizlemek için katalizör maddeleri kullandığından bu prensibi kullanır.Genel olarak, bir katalitik konvertör sadece daha ince ve daha küçük bir egzoz susturucusu gibi görünür.Modern otomobillerde, ‘katalizöler’ normalde motorun hemen yanında bulunur, böylece daha hızlı ısınırlar.Sıcakken çok daha verimlidirler, bu nedenle sıcaklığın daha yüksek olduğu motora yakın olmaları mantıklıdır.
Otomobiller neden katalitik konvertöre ihtiyaç duyar?
Bir araba egzozu havaya salınırsa çevreye zarar veren, duman ve asit yağmuru oluşturan toksik emisyonlar üretir.
Bu kirleticiler başlıca:
hidrokarbonlar
Karbonmonoksit
Azot oksitler
1950’lerden bu yana, otomobil üreticileri araçların neden olduğu kirletici gazları azaltmak için yeni yollar bulmaya çalışıyorlar.
1975 yılında, katalitik konvertör doğdu – ve şimdi bir otomobilin emisyon kontrol sisteminin en önemli parçası.
1993 yılında, Birleşik Krallık’ta üretilen tüm benzinli araçların Avrupa emisyon standartlarını karşılamak için egzoza monte edilmiş bir katalitik konvertöre sahip olması yasalaştı.
Modern dizel otomobillerde bir dizel partikül filtresi (DPF) bulunmaktadır.
Bu, katalitik konvertöre benzer bir iş yapar, ancak kurum ve daha fazla sayıda parçacığı giderir.
Türkiye’de satılan tüm yeni otomobiller, egzoz kirleticilerini azaltmak için tasarlanmış katı Euro emisyon standartlarını karşılamalıdır.
Katalitik Konvertörler Nasıl Çalışırlar?
Motora yakın oldukları için, ısınırlar ve atmosfere yayılmadan önce zehirli gazları parçalayan ve onları karbondioksit ve su buharına dönüştüren kimyasal reaksiyona neden olurlar.
Bu seramik blokların yüzeyleri platin, paladyum ve rodyum gibi değerli metallerle kaplıdır.
Metal mahfazasının içinde, genellikle bir petekse benzeyen binlerce mikro hücresel kanaldan oluşan iki seramik blok vardır.
Katalizör, zararlı bileşiklerin parçalanmasında hayati bir işlev görür.
Katalitik konvertör arızası nasıl belli olur?
Genellikle gösterge ekranında motor ikaz lambası yanar.Fakat göstergede hata olmadığı zamanlarda vardır.Örnek olarak oksijen sensörleri veya silindir hataları alıyorsanız,Aracınızda bobin buji gibi hataları sürekli alıyorsanız veya hiçbir hata almadan egzoz gazı ve tekleme titreme yakıt sarfiyatı çekiş düşüklüğü gibi problemler yaşıyorsanız , katalitik konvertörünüzü kontrol etmenizi öneririz.